BRATSKI ZAGRLjAJ: Kusturica u Andrićgradu dočekao spomenik braći Sokolović – Mehmed – paši i Svetom Makariju

Spomenik braći Sokolović – Mehmed-paši i Svetom Makariju, koji će na Vidovdan biti svečano otkriven u Andrićgradu, djelo vajara Zorana Kuzmanovića, dopremljen je danas popodne iz Smedereva u Andrićgrad.

Spomenik nastao zahvaljujući ideji režisera Emira Kusturice pokazaće novim generacijama pozitivan primjer iz istorije Srba i Bošnjaka, a ovjekovječen bratski zagrljaj vezira Mehmed-paše Sokolovića i patrijarha Srpske crkve Makarija, simbolizovaće obnovu Pećke Patrijaršije – najveći i najznačajniji događaj za srpski narod u vrijeme turske vladavine, najavile su postavljanje spomenika u Andrićgradu beogradske „Večernje novosti“.

Vajar Kuzmanović koji je na ovom projektu radio dve godine, nije u izjavi beogradskim „Novostima“ krio ushićenost što je veliki posao završen:

– Kada mi je profesor Emir Kusturica predstavio svoju ideju za podizanje spomenika braći Sokolović, bilo mi je jasno da se radi o nesvakidašnjem projektu od velikog značaja – rekao je, za „Novosti“, vajar Kuzmanović.

Istorijski kontekst i značaj Sokolovića bili su veliki izazov za umetnika.

– Pripremajući se za taj zadatak, da bih mu što bolje odgovorio, na neki način sam se preselio u dramu šesnaestog veka. Na osnovu dostupne istorijske građe pokušao sam da sagledam različitost pogleda na svet koje su braća imala, i trudio sam se da dobro sagledam kontekst tog vremena – objašnjava umetnik.

Mehmed-paša Sokolović kao Bajo iz Sokolovića, pripadnik srpskog plemstva, sa 18 godina iz Mileševe odveden je u janičare, primio je islam i postao veliki vezir. Za patrijarha je postavio brata od strica Makarija Sokolovića. Zahvaljujući moći bratstva Sokolovića, sultanovim beratom iz 1557. obnovljena je Pećka patrijaršija, što je, po mnogima, obezbedilo opstanak Srba u potonjim vekovima.

Vajar kaže da je osnovna ideja spomenika bila da se predstavi susret braće:

– Akcenat je stavljen na narativ, dok stoje na sceni istorije. Braća se jedan drugome u dobrom raspoloženju obraćaju, a kroz postavljenu kompoziciju, pokretom i govorom tela, svako na svoj način govori o svome položaju, svojim težnjama i međusobnim odnosima.

Ruke Sokolovića u bratskom zagrljaju koje, okom umetnika, zapravo čine most, možda su i najbitnija simbolika ovog dela.

– Po mome mišljenju, skulptura braće Sokolovića ima ulogu da na očigledan, direktan i poetski način pokaže da bratska ljubav može da pobedi nepobedivo i pomiri nepomirljivo, isto onako kao što može da se istinskom snagom uzdigne iznad same religije i države – zaključuje Kuzmanović.

Spomenik je visok dva metra i dvadeset i pet santimetara sa postamentom. Skulpture su prikazane u prirodnoj veličini.

Od 28. juna Mehmed-paša i Sveti Makarije stajaće na ulazu u Andrićgrad. Spomenik će otkriti predsednik Republike Srpske Milorad Dodik, a na Vidivdanskoj svečanosti besediće akademik Matija Bećković.

– Rečeno je da je obnova Pećke patrijaršije zaslugom paše Mehmeda Sokolovića i njegovog brata Makarija, patrijarha srpske crkve, „najveći i najznačajniji događaj za srpski narod u vreme turske vladavine“. Tako se čini da je podizanje spomenika braći Sokolović u Andrićgradu neuporedivi podvig srpske kulture. Drugim rečima, podizanje spomenika braći Sokolović posle gotovo pet stotina godina je ujedno i spomenik duši srpskog naroda. Ostalo ću reći na Vidovdan, na pravom mestu i na pravi dan – kaže, za „Novosti“, Bećković.

Iskra, Novosti