28
јун
2014

Tri mjeseca, kamen po kamen, najbolji srpski mozaičari slagali su mozaik koji je inspirisan stihovima rečenice koja se pripisuje Gavrilu Principu: „Naše će sjene hodati po Beču, lutati po dvoru, plašiti gospodu“ .

Mozaik je izveden u želji da se ovjekovječi sjećanje na mladiće koji su dali svoj život za ideale slobode – alegorijski predstavljene na prvom mozaiku. Ova kompozicija je posvećena neopipljivoj i razumom neuhvatljivoj ideji samožrtvovanja.

Na početku ceremonije, Emir Kusturica je rekao da je Princip junak srpskog naroda.
„Ja sam se dugo pitao šta bi bilo da je Štraus video da je Gavrilo imao plave oči, da li bi se pesma ‘Na lepom plavom Dunavu’ zvala ‘Na lepim plavim očima‘“ , – rekao je Kusturica.

Poručio je i da večeras ceo svet može da slavi zaraznu reč „sloboda“. 

Okupljenima se obratio i akademik matija Bećković koji je ocenio da se u Andrićgradu „ukrštaju visoka kultura i nepokolobljiva vera“ .

„Ovo je grad gde su ponovo zbraćeni Mehmed i Makarije, paša i patrijarh srpske crkve, obnovitelj Pećke patrijaršije koja je stavila srpski narod pod jedan krov i taj krov traje do dana današnjeg“ , – rekao je je Bećković.

On je rekao da je to što je car Lazar izabrao carstvo nebesko, umjesto carstva zemaljskog, „najdalekosežniji izbor u srpskoj istoriji i subini“ .

„To se dogodilo pre 625 Vidovdana, koji je srpski praznik od pamtiveka, a taj dan je sve od tada ostao ono što slavimo, a to je da je crkva jedan krov, Vidovdan jedan dan, Kosovo jedno polje, božur jedan jedini cvet“ , – rekao je Bećković.

Na mozaiku su prikazani  (s leva na desno) pripadnici Mlade Bosne: Bogdan Žerajic, Gavrilo Princip, Trifun Grabež, Nedeljko Čabrinović, Vasa Čubrilović, Danilo Ilić, Mihajlo Pušara, Veljko Čubrilovic, Milenko Jovanović.

Figure su predstavljene realistično, uklopljene u onirički ambijent koji naginje duhu romantizma. Kompozicija je pokušaj svojevrsne vizuelizacije navedene rečenice Gavrila Principa, uz metaforičku nadgradnju prikazivanjem mitološke predstave otmice Evrope, koja u ovom slučaju može simbolisati autističnu, sladunjavu lepotu Bečkog dvora, izgrađenog na muci potlačenih naroda, a istovremeno podsjeća da su kuturne tekovine Evrope često žrtve sirovih nagona i zakona jačeg.

U pozadini se nalazi dvorac Belvedere, oko kojeg se „viju sjeni“ onih koji ne zaboravljaju i koji neće biti zaboravljeni, a djevojka na Biku predstavlja Evropu.

Mozaik je izrađen u rekordnom roku, prema likovnom rešenju Bisenije Tereščenko, uz tim akademskih slikara Maje Đurović, Tatjana Benderać Vučićević, Olivera Nikolić, Jelice Durković, Josipe Miletić, Gordane Jovanović, a na pripremi kamena radio Žarko Lepojević sa timom pomoćnika. Montažu i retuširnje izveo akademski slikar, magistar mozaika Risto Vujović, sa timom pomoćnika.

Širi idejni okvir mozaika dao je prof. Emir Kusturica, na osnovu čega je Bisenija Tereščenko, kao autor, nacrtala skice-predloške, koji su kroz konsultacije sa Kusturicom razrađivane i usvajane.

Za ovaj mozaik dužine osam i po metara i širine tri i po metra trebalo je na sitne komade isjeći i umjetnički oblikovati više od dvije tone kamena. Mozaik je postavljen na zgradi bioskopa u Ulici Mlade Bosne u Andrićgradu.

U okviru programa nastupili su muzičari Nemanja Radulović i Aleksandar Sedlar. Izvedena je i rekonstrukcija Sarajevskog atentata u scenskom prikazu u tri čina „Pobunjeni anđeli„, rađenom prema ideji Emira Kusturice.